Ana Sayfa 1998-2012 Tarihte Bu Ay: İsa Yusuf Alptekin Vefat Etti

Tarihte Bu Ay: İsa Yusuf Alptekin Vefat Etti

17 Aralık 1995: Doğu Türkistan’ın bağımsızlık önderi İsa Yusuf Alptekin İstanbul’da vefat etti. Aziz naaşı muhteşem bir kalabalık tarafından Fatih Camiinde kılılan cenaze namazından sonra, Topkapı Mezarlığı’nda toprağa verildi. Doğumu: Doğu Türkistan’ın Kaşgar vilâyetine bağlı Yenihisar ilçesi, 1908.

Doğu Türkistan Türkleri; 12 Kasım 1944’te, başşehir Gulca olmak üzere Doğu Türkistan Cumhuriyeti’nin kurulduğunu ilan ettiler. Mavi zemin üzerinde Ay-Yıldız ile süslü Doğu Türkistan bayrağı, 5 yıl boyunca devlet binalarında hür bir şekilde dalgalandı. Bu dönemde Doğu Türkistan Cumhiriyeti’nin Genel sekreteri İsa Yusuf Alptekin idi. Bu görevi başarı ile yürüttü. Doğu Türkistan’da; anti emperyalist, anti komünist, Türkçü ve milliyetçi politikaların bayraktarlığını yaptı. 1949 yılında komüni ist Çin’in Doğu Türkistan’ı işgal etmesinden sonra Hindistan’a iltica etti. Bilahare Türkiye’ye gelip İstanbul’a yerleşti. Doğu Türkistan Göçmenler Derneği’ni kurdu. Türkiye’nin pek çok yerinde ve yurt dışında konferanslar verdi, milletler arası toplantılarda tebliğler sunarak işgal altındaki ülkesinin problemlerini dile getirdi, kamuoyunun konu ile ilgisini diri tutmayı başardı. 1983 yılında Doğu Türkistan’ın Sesi Dergisi’ni çıkarmaya başladı. Doğu Türkistan İçin isimli eseri 1985 yılında yayınlandı.

1908 yılında Doğu Türkistan’ın Kaşgar vilâyetine bağlı Yenihisar kazasında dünyaya geldi. Öğrenimini Doğu Türkistan’da tamamladıktan sonra çeşitli memuriyet görevlerinde bulundu.

1926 yılında Batı Türkistan’a geçerek burada millî mücâdele taraftarlarıyla irtibata geçti. 1931’de Hoca Niyaz tarafından başlatılan ayaklanma sırasında Doğu Türkistan’daki vâlilerin halka yaptıkları zulmü Çin hükümetine anlatarak, bu durumun önlenmesini, aksi takdirde ayaklanmanın yayılacağını, Rusya’nın işgalinin söz konusu olacağını anlattı. Ayaklanma sırasında ve sonrasında milliyetçilik faaliyetlerini sürdürdü.

1936 yılında Çin Meclisi üyeliğine de seçildi. Mücadelesini daha çok siyasî alanda yoğunlaştırmıştı. 1944’te İli’de başlayan ayaklanma neticesi kurulan hükümete girmesini İlililer istemedi. Ancak 3 yıl sonra Doğu Türkistan Hükümeti’nin başkanlığı Türkler’e verildiğinde hükümetin genel sekreterliğine getirildi. Bir yıldan fazla kaldığı bu görev esnasında, milliyetçi, anti-emperyalist ve anti-komünist politikalar sebebiyle, Rusya’nın ve Çin’in tepkilerini üzerine çekti.

1949’da Çin’in Doğu Türkistan’ı işgali ile birlikte o günkü Hindistan’ın Keşmir eyaletine iltica etti. 1954 yılında Türkiye’ye geçti. Türkiye’ye gelir gelmez İstanbul’da Doğu Türkistan Göçmenler Cemiyeti’ni kurarak, bundan sonraki faaliyetlerini Doğu Türkistan dâvâsının dünya kamuoyuna anlatılmasına yöneltti. Yabancı ülke yöneticileri nezdinde olduğu kadar Türkiye hükümetleri nezdinde de Doğu Türkistan dâvâsının anlatılmlası için mücadele verdi. Parti liderleriyle, Başbakan ve Cumhurbaşkanlarıyla görüştü. Doğu Türkistan Türklerinin durumunu bütün dünyaya anlatmaya devam etti. Bütün ömrünü bu konuya vakfetti. Yalnız Doğu Türkistan Türklerinin değil, dünyanın dört bir tarafında bulunan bütün esir Türkler’in çok sevilen sembol lideri olan İsa Yusuf Alptekin 17 Aralık 1995 gecesi vefat etti.

 

Orkun'dan Seçmeler