“Kafkasya ve Orta Asya Enerji Kaynakları Üzerinde Mücadele”
Çağrı Kürşat YÜCE
20. yüzyıla damgasını vuran ve etkinliğini 21. yüzyılda da sürdüren enerji mücadelesinin günümüzdeki şartlarının değerlendirildiği bu çalışmada, Hazar Bölgesi’ndeki rezervlerin önemi ve 21. yüzyılda oynayacağı kritik rol anlatılmaya çalışılmıştır.
Kitap, dört bölüm ve ekler kısmı olmak üzere toplam beş kısımdan meydana gelmektedir. Bu bağlamda, araştırmanın birinci bölümünde günlük hayatta olduğu gibi bu çalış şmada da sıkça kullanılan “jeopolitik”, “strateji” ve “jeostrateji” kavramları açıklanmaya ve bundan hareketle, Kafkasya ile Orta Asya’nın jeopolitik ve jeostratejik konumları değerlendirilmeye çalışılmıştır.
İkinci bölümde, insanlık için çok önemli bir enerji kaynağı olan petrol ve doğal gaz hakkında genel bilgiler verilmiştir. Ülkelerin ekonomilerinin enerjiye bağımlı olduğuna, dünyada tüketilen enerjinin ise önemli bir kısmını petrol ve doğal gazın oluşturduğuna değinilmiştir. Ayrıca petrolün tarihi geçmişi ve Orta Doğu’da cereyan etmiş olaylar yine bu bölümde kısaca anlatılmıştır.
Çalışmanın üçüncü bölümünde ise, bu araştırmanın temel konusunu oluşturan Kafkasya ve Orta Asya bölgelerine ayrılmıştır. Burada Hazar petrollerinin geçmişine, bölgenin mevcut enerji potansiyeline, bölge ülkelerindeki hidrokarbon üretimlerine, Hazar Havzası’nın önemine, “Yeni Büyük Oyun” (New Great Game) olarak adlandırılan enerji savaşı bağlamında bölge ülkelerinin, özellikle de güçlü devletlerin bölgeye yaklaşımlarına ve Hazar Denizi’nin hukukî statüsüne değinilmeye çalışılmıştır. Bunlarla birlikte, bu bölümde, Hazar Havzası’nda yapılan büyük meblağlı enerji anlaşmalarından ve ayrıca enerji nakil hatları konusundan da bahsedilmiştir.
Araştırmanın dördüncü bölümünde ise, Türkiye’nin; Kafkasya ve Orta Asya bölgelerinde izlediği siyasete, enerji alanındaki kazanımlarına, karşılaşabileceği zorluklara ve Türk yöneticilerin neler yapabileceğine yine kısaca değinilmiştir.
Ötüken Yayınları: www.otuken.com.tr
